Żylaki kończyn dolnych, to wbrew pozorom problem nie tylko osób dojrzałych. Choć częściej występują u kobiet, niż u mężczyzn, to i w jednym, i w drugim przypadku są tak samo niebezpieczne, a zlekceważone skutkują ciężkimi powikłaniami.
Problem żylaków stał się chorobą cywilizacyjną i z całą pewnością nie ma się czego wstydzić. Należy przeciwdziałać, jak najszybciej konsultując się z lekarzem.
O przyczynach powstawania, sposobach i metodach leczenia żylaków kończyn dolnych rozmawiamy z dr n. med. Markiem Rodzeniem – specjalistą chirurgii ogólnej i chirurgii onkologicznej ( Nova Clinic Leszno).
Małgorzata Maksjan: Jakie są najczęstsze przyczyny powstawania żylaków kończyn dolnych?
dr n. med. Mark Rodzeń: Żylaki kończyn dolnych są objawem przewlekłej niewydolności żylnej.
Wyróżnia się żylaki pierwotne występujące przy prawidłowej wydolności układu żył głębokich i żylaki wtórne, które powstają w następstwie niewydolności żył głębokich, przeszywających lub w wyniku istnienia przetok tętniczo – żylnych.
Powstawanie żylaków kończyn dolnych wiąże się z:
– osłabieniem ściany żyły
– niewydolnością zastawek żylnych
– wzmożonym ciśnieniem hydrostatycznym w układzie żylnym
– czynnikami genetycznymi.
Wszystkie wymienione czynniki mają wpływ na rozwój przewlekłej niewydolności żylnej, co powoduje pojawienie się żylaków na kończynach dolnych
Małgorzata Maksjan: Czy tendencje do tworzenia się żylaków można w jakiś sposób przewidzieć i – co najważniejsze – zawczasu temu przeciwdziałać?
dr n. med. Mark Rodzeń: Diagnostykę chorób układu żylnego przeprowadza się obecnie za pomocą badania USG Doppler, które pozwala ocenić zmiany morfologiczne i czynnościowe w badanych naczyniach żylnych. W wyniku badania dopplerowskiego możemy stwierdzić nieprawidłowości budowy ściany żył, obecność już powstałych żylaków, niewydolność zastawek i perforatorów oraz obecność w świetle naczynia zakrzepicy czynnej lub przebytej.
Małgorzata Maksjan: Pacjenci bardzo często utożsamiają żylaki z pajączkami, a przecież to nie to samo…?
dr n. med. Mark Rodzeń: Objawem przewlekłej niewydolności żylnej są obrzęki, uczucie ciężkości nóg, przebarwienia skórne w postaci tzw. pajączków (teleangiektazji) oraz żylaki. Teleangiektazje czyli tzw. pajączki, to najczęstsza przyczyna zgłaszania się pacjentów do lekarza. Są to przede wszystkim kobiety, które widzą w nich defekt kosmetyczny. Z punktu widzenia lekarskiego to jednak nie jest tylko defekt kosmetyczny, ale jest to wstęp do powstawania żylaków na kończynach dolnych. Przy leczeniu drobnych żylaków i pajączków, czyli tzw. teleangiektazji wykorzystujemy zabieg skleroterapii. Skleroterapia uznawana jest za „złoty standard” i polega na zamykaniu naczyń żylnych przy użyciu injekcji środka obliterującego (zamykającego) naczynia. Innowacyjne urządzenie Accu Vein AV500 używane w mojej klinice przy skleroterapii pozwala dokładnie określić przebieg naczynia i dokładność przeprowadzanego zabiegu. Skaner Accu Vain AV500 w Nova Clinic wykorzystywany jest w trakcie wykonywania zabiegu skleroterapii pajączków i żył. Urządzenie emituje światło podczerwone oraz widzialne i niewidzialne promieniowanie laserowe, które wykorzystane jest do lokalizacji żył podskórnych oraz podświetlenia ich pozycji na skórze. Wizualizacja żył dokonuje się dzięki wchłanianiu promieniowania podczerwonego przez hemoglobinę we krwi.
OBJAWY NIEPOŻĄDANE PO ZABIEGU
- Siniaki, krwiaki podskórne
- Przebarwienia
- Obrzęk w okolicy kostek
- Bolesność ostrzykniętej żyły
- Miejscowa reakcja alergiczna na podany środek
PRZECIWWSKAZANIA
- Ciąża i laktacja
- Przebyta zakrzepica żył głębokich
- Miażdżyca kończyn dolnych
- Mikroangiopatia cukrzycowa
- Nieleczone nadciśnienie tętnicze
- Zbyt duże żylaki
- Otyłość
- Stosowanie leków obniżających krzepliwość krwi np. aspiryny, Polacardu, Acardu i innych.
Oczywiście po wykonaniu skleroterapii stosujemy kompresjoterapię polegającą na noszeniu specjalnych pończoch przeciwżylakowych, które wcześniej można zakupić u nas w klinice.
Małgorzata Maksjan: Czym różni się „tradycyjna” metoda usuwania żylaków kończyn dolnych od metody laserowej?
dr n. med. Mark Rodzeń: Tradycyjna metoda usuwania żylaków kończyn dolnych to metoda chirurgiczna polegająca na usunięciu żyły odpiszczelowej lub odstrzałkowej wraz z niewydolnymi perforatorami i żylakami znajdującymi się w spływie tych żył. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu podpajęczynówkowym lub ogólnym, które wykonuje anestezjolog. Chirurg przy pomocy skalpela, strippera i nici usuwa zmieniony patologicznie, niewydolny układ żył powierzchownych kończyny dolnej. Po tym zabiegu także stosuje się kompresjoterapię, ale pacjent pozostaje w szpitalu lub klinice do dnia następnego.
Metoda laserowa usuwania żylaków kończyn dolnych coraz częściej jest obecna w nowoczesnych klinikach i szpitalach. W Nova Clinic Leszno wykorzystujemy wewnątrznaczyniową terapię laserową (Endovenous Laser Therapy- EVLT zwaną też Endovascular Laser Ablation – EVLA) – małoinwazyjne leczenie należące do grupy leczenia ablacyjnego. Zaletą tej metody jest to, że można ją wykonać w znieczuleniu miejscowym tzw. tumescencyjnym (płynem Kleina), co umożliwia pacjentowi opuszczenie kliniki już w kilkadziesiąt minut po zabiegu. Kolejna zaleta, to brak nacięcia skóry w pachwinie w celu usunięcia żyły odpiszczelowej, brak lub minimalne krwawienie podczas zabiegu, mała częstotliwość powikłań oraz obecność niewielkich nacięć skórnych.
Małgorzata Maksjan: Jak działa laser VascuLife™?
dr n. med. Mark Rodzeń: VascuLife™ to laser diodowy o długości fali 1470 nm z emisją radialną i systemem pull-back, do zabiegów zamykania naczyń żylnych odpiszczelowych (GSV, SSV) oraz leczenia hemoroidów (żylaków odbytu). System Pull-Back to natomiast innowacyjny system wyciągania światłowodu i jednoczesnej regulowanej emisji światła. Zapewnia bezpieczeństwo procedury i znacznie skraca czas zabiegu.
Wewnątrznaczyniowa metoda małoinwazyjnego leczenia żylaków kończyn dolnych zaliczana jest do wspólnej grupy, nazywanej ablacją (leczeniem ablacyjnym). Dzięki wysokiej skuteczności i małoinwazyjnemu charakterowi metody te są coraz częściej proponowane przez lekarzy i wybierane przez zgłaszających się do nich pacjentów.
Wykorzystując tę metodę lekarz doprowadza do uszkodzenia wewnętrznej warstwy komórkowej naczynia żylnego, czyli śródbłonka, co skutkuje rozwojem kontrolowanego stanu zapalnego, obkurczeniem i stopniowym włóknieniem żył i żylaków. Stosowana metoda ablacji żylaków kończyn dolnych cechuje się:
- wysoką skutecznością
- wysokim bezpieczeństwem
- możliwością wykonania zabiegu w znieczuleniu miejscowym przy użyciu małych ilości środków znieczulających.
Małgorzata Maksjan: Wewnątrznaczyniowa metoda leczenia żylaków kończyn dolnych nazywana jest metodą małoinwazyjną. Czy w praktyce oznacza to, że bezpośrednio po zabiegu pacjent wraca do swoich codziennych aktywności?
dr n. med. Mark Rodzeń: Jak wcześniej wspomniałem, wewnątrznaczyniowa metoda usuwania żylaków kończyn dolnych jest metodą dzięki której pacjent przebywa bardzo krótki czas w klinice, a po zabiegu jest gotowy do jej opuszczenia po kilkudziesięciu minutach. Oczywiście podstawowe czynności życiowe pacjent wykonuje normalnie i bez ograniczeń, natomiast znaczny wysiłek fizyczny, taki jak uprawianie sportu, siłownia czy ćwiczenia gimnastyczne nie są zalecane przez okres około 2 tygodni. Powrót pacjenta do pracy i wszystkich codziennych czynności następuje po około 7-10 dniach.
Małgorzata Maksjan: Jak Doktor – z perspektywy wielu przeprowadzonych zabiegów – ocenia skuteczność tych metod?
dr n. med. Mark Rodzeń: Jedna i druga metoda, czyli chirurgiczne i laserowe usuwanie żylaków kończyn dolnych ma swoich zwolenników i przeciwników. Jako chirurg z ponad trzydziestoletnim stażem zawodowym wykonuję obie metody lecznicze. Dostrzegam, że metoda laserowa znajduje coraz więcej uznania u pacjentów mimo że wykonuje się ją w prywatnych szpitalach lub klinikach, i to zazwyczaj odpłatnie. Pacjent decydując się na zabieg laserem nastawiony na skrócenie okresu rekonwalescencji i mniejsze dolegliwości bólowe bezpośrednio po zabiegu oraz małoinwazyjność tej metody, wierzy też, że prawidłowo wykonany zabieg laserowy definitywnie zakończy problemy związane z żylakami kończyn dolnych. I ma rację.
Małgorzata Maksjan: Czy żylaki mogą powrócić?
dr n. med. Mark Rodzeń: Mimo prawidłowego wykonania zabiegu usuwania żylaków kończyn dolnych, zarówno metodą chirurgiczną jak i laserową, może zdarzyć się występowanie tzw. nawrotowych żylaków. Jest to spowodowane głównie rekanalizacją podwiązanych żył, co skutkuje powstawaniem reaktywacji spływu kikuta żyły odpiszczelowej i sprzyja powstawaniu nowych, czasami gorzej wyglądających niż żylaki pierwotne, żylaków wtórnych. Kolejną przyczyną powstawania nawrotowych żylaków jest proces tzw. neowaskularyzacji, czyli powstawania nowych żylaków w miejscach, gdzie zostały one usunięte. Przyczyny tego zjawiska nie są dokładnie znane.
Jest jeszcze inna przyczyna powstawania nawrotowych żylaków, związana z nieprawidłowym wykonaniem zabiegu chirurgicznego lub laserowego, a polegająca na zbyt niskim podwiązaniu pnia żyły odpiszczelowej, niepodwiązaniu wszystkich naczyń dochodzących w okolicy ujścia żyły odpiszczelowej w pachwinie, niecałkowitym usunięciu pni żylnych lub żylaków, a w przypadku laserowego zabiegu – niecałkowitej lub zbyt niskiej ablacji ujścia żyły odpiszczelowej oraz następującej po pewnym czasie rekanalizacji pnia żyły odpiszczelowej. Na szczęście nie zdarza się to jednak bardzo często.
Kończąc rozważania na temat żylaków kończyn dolnych życzę Państwu braku ich obecności na Państwa nogach, a w przypadku ich wystąpienia – zastosowania takiej metody, aby nie powróciły one już nigdy i nie przysparzały więcej problemów zdrowotnych. Pamiętajmy również o profilaktyce choroby żylnej w myśl „lepiej zapobiegać niż leczyć”.
