Gojenie się rany ma bardzo wyraźny przebieg, który możemy podzielić na cztery fazy.
Właściwa higiena, zdrowa dieta i odpowiednia ilość ćwiczeń, to kluczowe elementy zdrowienia po wielu zabiegach. Przestrzeganie zaleceń chirurga plastycznego z pewnością pomoże przyspieszyć gojenie się ran i uniknąć komplikacji.
Szybki powrót do zdrowia po operacji plastycznej zależy w dużym stopniu od stylu życia przed i po operacji.
Proces gojenia będzie się różnił w zależności od operacji (plastyka brzucha i plastyka nosa są przecież całkiem inne). Są jednak „stałe” kwestie o których powinnyście wiedzieć, aby zapewnić sobie jak najlepsze wyniki i bezpieczeństwo pozabiegowe.
Cztery fazy gojenia ran:
Jedną z możliwości ludzkiego ciała jest jego zdolność do regeneracji. Nasz układ odpornościowy ma niejako „zakodowane” przeprowadzenie skomplikowanej reakcji komórkowej w celu przywrócenia integralności tkanki tak szybko, jak to możliwe. Ta „wbudowana” zdolność do naprawy rany w wyniku urazu lub zabiegu chirurgicznego następuje w czterech różnych fazach.
1/ Hemostaza
Nacięcia chirurgiczne powodują uszkodzenia tkanek i naczyń krwionośnych. Gdy to nastąpi, naczynia mają zdolność do zwężania się i po kilku minutach zmniejsza się przepływ krwi. Nazywa się to hemostazą, co po prostu oznacza „zatrzymanie przepływu krwi”.
2/ Zapalenie
Po hemostazie zachodzi szereg reakcji komórkowych, a organizm jest sygnalizowany, aby wprowadzić komórki zapalne do uszkodzonego obszaru. Podobnie, jak w przypadku niewielkiego nacięcia lub rany, otoczenie staje się ciepłe, czerwone lub opuchnięte. To zapalenie inicjuje krzepnięcie krwi i pierwsze kroki gojenia.
Podczas gdy stan zapalny może wydawać się negatywny, w rzeczywistości jest korzystny – jego rolą jest zapobieganie infekcji.
Specjalne komórki odpornościowe w organizmie szybko infiltrują ranę i walczą z wszelkimi patogenami które próbują dostać się do rany. Te komórki odpornościowe są niezwykle potężne. Mogą spożywać patogeny lub niszczyć je własnymi toksycznymi substancjami, a także pomagają sterylizować ranę.
Przez 48–72 godziny cały szereg komórek odpornościowych przenosi się do rany, gdzie rozpoczyna pracę nad odbudową nowej sieci tkanek i przemodelowaniem kolagenu.
Ten stan zapalny będzie trwał tak długo, jak długo organizm potrzebuje pomocy w leczeniu – około dwóch tygodni.
Jeśli wystąpi przedłużony stan zapalny, natychmiast skontaktuj się z chirurgiem, ponieważ może to wskazywać na infekcję lub inne problemy.
3/ Proliferacja
Po około 3–10 dni, gdy znikną oznaki poważnych bakterii lub wirusów powodujących choroby, odpowiedź zapalna spada i organizm osiąga stadium zwane proliferacją.
Na tym etapie następuje większość naprawy tkanek. Poprzez skomplikowany proces działania komórkowego ciało zaczyna najpierw naprawiać uszkodzone naczynia krwionośne. Następnie komórki zaczynają układać nowe białka strukturalne i przebudowywać tkankę wytwarzając kolagen i inne włókna tworzące struktury tkanki.
4/ Przebudowa i dojrzewanie tkanek
Po około siedmiu dniach rany zaczynają się kurczyć. Komórki łączą się ze sobą ściślej aby zmniejszyć obszar potrzebny do zagojenia i umożliwić tworzenie blizn.
Ta faza jest bardzo ważna dla wyglądu blizn. Każde zakłócenie podczas tego etapu może prowadzić do przykurczu blizny.
Gdy rana goi się, blizny stają się najpierw różowe, aż z czasem zmienią kolor i blakną. Etap przebudowy tkanek może trwać do dwóch lat, jednak po kilku tygodniach tkanka odzyska wystarczającą objętość, aby można było wykonywać zwykłe czynności.
Jak uniknąć komplikacji i przyspieszyć rekonwalescencję?
Bardzo ważne jest, aby dokładnie przeprowadzić badania i wiedzieć czego się spodziewać w kwestii skutków ubocznych i powrotu do zdrowia – każda operacja jest poważną decyzją, i nie należy jej lekceważyć.
Chirurg udzieli jasnych instrukcji, które pomogą przyspieszyć powrót do zdrowia.
Instrukcje te mogą zawierać następujące punkty:
1.Unikaj infekcji
Zakażenie jest zawsze możliwe: w przypadku każdej rany, w tym nacięcia chirurgicznego. Jeśli jednak zastosujesz się do wskazówek chirurga plastycznego i instrukcji dotyczących opieki pooperacyjnej, twoje ryzyko zakażenia będzie minimalne.
2. Przestań palić
Jednym z głównych powodów dla których chirurdzy zalecają rzucenie palenia przed i po zabiegu, jest możliwość niedotlenienia. Niedotlenienie, to brak tlenu, który może przedłużyć gojenie się ran i prowadzić do komplikacji. Palenie może również wpływać na funkcje immunologiczne i zakłócać prawidłowe osadzanie się kolagenu.
Aby upewnić się, że zaprzestanie palenia jest skuteczne, musisz rzucić palenie co najmniej na miesiąc przed zabiegiem.
3. Popraw swoją dietę
Nie lekceważ potęgi zdrowego odżywiania się przed i po operacji. Dobre odżywianie ma kluczowe znaczenie dla udanego gojenia się ran i może przyspieszyć proces zdrowienia.
W przeciwnym wypadku niedobory żywieniowe mogą prowadzić do opóźnionego gojenia się ran, przedłużenia stanu zapalnego, zmniejszenia proliferacji komórek i zmiany przebudowy tkanki. Niedożywienie zwiększa ryzyko infekcji.
4. Starannie wybieraj węglowodany
Węglowodany są głównym źródłem paliwa wymaganym do produkcji kolagenu, ale trzeba dobierać je mądrze. Skup się na jedzeniu węglowodanów o niskim indeksie glikemicznym, takich jak owies lub quinoa, wraz z dużą ilością świeżych warzyw. Błonnik pokarmowy i świeże warzywa są źródłem węglowodanów, które przyspieszają gojenie.
5. Spożywaj odpowiednie ilości białka
Podczas procesu gojenia Twoje tempo przemiany materii jest zwiększone. Zwiększa to zapotrzebowanie organizmu na energię. Jeśli nie spożywasz odpowiedniej ilości białka, może dojść do rozpadu białek z mięśni.
Jest to sposób, w jaki organizm pozyskuje aminokwasy, których potrzebuje, aby spełniać krytyczne funkcje, takie jak produkcja kolagenu i tworzenie tkanki łącznej. Białko pomaga naprawić gojącą się ranę i zmniejsza prawdopodobieństwo infekcji.
6. Witaminy i minerały
Zdrowa dieta zapewni odpowiednie witaminy i minerały. Szczególnie ważne są: witamina A i witamina C, te dwa składniki odżywcze odgrywają rolę w fazach gojenia.
W fazie zapalnej witamina A stymuluje układ odpornościowy i powoduje wzrost bariery naskórkowej – najbardziej zewnętrznej warstwy skóry. Witamina C pomaga produkować kolagen – główny składnik strukturalny skóry.
7. Spożywaj odpowiednią ilość wody
Twoje ciało potrzebuje wody aby zapewnić wystarczający przepływ płynów i tlenu do rany i promować gojenie się tkanek.
8. Nie przesadzaj
W zależności od rodzaju operacji stopniowo można wracać do aktywności fizycznej.
Rozsądek podczas powrotu do ćwiczeń, to podstawa. Ważne jest dokładne stosowanie się do zaleceń chirurga, który będzie wiedział w jakim momencie będziemy mogli wrócić do ćwiczeń.
Ćwiczenia są bardzo korzystne – to ważny element dobrego samopoczucia pacjenta, a co najważniejsze, poprawiają krążenie podczas procesu gojenia. Ważne jest jednak, aby nie przesadzać z aktywnością, ponieważ może to prowadzić do krwawienia pooperacyjnego
Zawsze postępuj zgodnie ze wskazówkami chirurga przed i po zabiegu. Jest to bardzo ważne dla szybkiego powrotu do zdrowia, i uzyskania najlepszych rezultatów przebytego zabiegu.